Guồng Xích Neo Tàu Thủy

Guồng xích neo tàu thủy, còn được gọi là guồng xích hoặc ròng rọc xích neo, là một bộ phận quan trọng trong hệ thống neo đậu của tàu, thường được lắp đặt trên tời neo (Windlass) hoặc tời kéo, dùng để dẫn hướng, thu thả và cố định xích neo, đảm bảo tàu ổn định khi neo đậu.

Guồng xích neo tàu thủy là một bộ phận quay trên tời neo, thường là một bánh xe tròn, bề mặt có các rãnh được thiết kế đặc biệt (hốc xích hoặc rãnh xích), để ăn khớp chính xác với các mắt xích neo, điều khiển việc thu thả xích neo. Nó là bộ phận cốt lõi trong hệ thống neo đậu, kết nối xích neo và tời neo, đảm bảo xích neo hoạt động trơn tru và chịu được lực kéo lớn khi neo đậu.

Chức năng chính

• Dẫn hướng xích neo: Thông qua các rãnh xích ăn khớp với các mắt xích neo, đảm bảo xích neo không bị trượt hoặc rơi ra trong quá trình thu thả.
• Truyền động lực: Guồng xích neo được điều khiển bởi động cơ điện hoặc hệ thống thủy lực của tời neo, kéo xích neo lên xuống, thực hiện việc thả neo hoặc kéo neo.
• Chịu tải trọng: Guồng xích neo cần chịu được lực kéo của xích neo và tải trọng động của tàu trong gió bão.
• Ngăn chặn nhảy xích: Được thiết kế với thiết bị giữ xích (như bộ phận kẹp xích hoặc móc xích) hoặc hình dạng rãnh đặc biệt, ngăn xích neo bị tuột ra khi chạy tốc độ cao hoặc chịu lực.

Thiết kế và đặc điểm cấu trúc

• Hình dạng và cấu trúc:
  • Guồng xích neo thường là vật đúc hoặc rèn hình tròn, tâm được nối với trục chính của tời neo, bề mặt có 5~7 hốc xích (rãnh giữ xích), phù hợp với kích thước xích neo.
  • Hình dạng hốc xích tương ứng chính xác với mắt xích neo (có/không có vấu), đảm bảo ăn khớp chặt chẽ.
  • Một số guồng xích neo tích hợp thiết bị phanh hoặc ly hợp, thuận tiện cho việc điều khiển chuyển động của xích neo.
• Kích thước: Được thiết kế theo đường kính xích neo (12.5mm~120mm), các thông số kỹ thuật phổ biến tương ứng với trọng tải tàu (ví dụ: 5000~100,000 DWT).
• Loại:
  • Guồng xích neo có vấu: Dùng cho xích neo có vấu (Stud Link Chain), thiết kế hốc xích phức tạp hơn, đảm bảo vấu được đặt vào.
  • Guồng xích neo không vấu: Dùng cho xích neo không vấu (Studless Chain), thường được sử dụng cho tàu nhỏ hoặc neo đậu tạm thời.
• Lắp đặt: Guồng xích neo được cố định trên trục chính của tời neo, thường nằm ở phía trước boong tàu (khu vực mũi tàu), được kết nối bằng bu lông hoặc rãnh then, đảm bảo truyền động cường độ cao.

Lựa chọn vật liệu

Guồng xích neo cần chịu được lực kéo cao, va đập và ăn mòn của nước biển, các vật liệu thường dùng bao gồm:

• Gang cầu (Ductile Cast Iron, ví dụ: QT450-10 hoặc ASTM A536 65-45-12):
  • Ưu điểm: Độ dẻo dai tốt, chống va đập, hiệu suất đúc tuyệt vời, phù hợp với hình dạng phức tạp.
  • Được sử dụng rộng rãi cho guồng xích neo của tàu cỡ trung.
• Thép đúc (Cast Steel, ví dụ: ZG230-450 hoặc ASTM A27 65-35):
  • Ưu điểm: Độ bền cao (độ bền kéo ≥450 MPa), phù hợp với tàu lớn hoặc các tình huống tải trọng cao.
  • Khả năng chống mài mòn và chống mỏi tốt hơn gang.
• Thép không gỉ (ví dụ: 316L):
  • Ưu điểm: Khả năng chống ăn mòn cực tốt, phù hợp để tiếp xúc lâu dài với môi trường nước biển.
  • Chi phí cao hơn, thường được sử dụng cho tàu cao cấp hoặc mục đích đặc biệt.
• Xử lý bề mặt: Bất kể vật liệu nào, guồng xích neo thường cần được mạ kẽm nhúng nóng hoặc phủ nhựa epoxy (độ dày ≥300μm) để chống ăn mòn, một số bề mặt được xử lý tôi (HRC45~55) để tăng khả năng chống mài mòn.